
بازاریابی شبکه ای در واقع زیرمجموعهای از کانال های توزیعی به نام فروش مستقیم میباشد یعنی در این گونه فروشها کالا به طور مستقیم به مصرف کننده فروخته میشود، در واقع به جای اینکه کالا توسط واسطههای بسیار به دست مغازهدار برسد و مشتریان به مغازه بروند و آنها را خریداری کنند، کالا به صورت مستقیم دست مصرف کننده نهایی میرسد.
پس فروش مستقیم یک روش توزیع کالا است که در آن واسطهای وجود ندارد و محصولات از طریق فروشنده مستقیم به مصرف کنندهها فروخته میشود. در بازاریابی شبکهای، بازاریابها بصورت «تبلیغات کلامی» یا «تبلیغات چهره به چهره» اقدام به فروش محصولات کمپانی میکنند.
در حال حاضر به ترتیب کشورهای آمریکای شمالی، چین، کشورهای اروپایی از جمله آلمان و ایتالیا و ژاپن در زمینه بازاریابی شبکهای سردمدار هستند. در ایران هم مبانی فعالیت قانونی این شرکتها وجود دارد و وزارت صنعت، معدن و تجارت متولی اعطای مجوز فعالیت برای اینگونه شرکتهاست.
ایدهٔ بازاریابی شبکهای از فرمول تصاعد گرفته شد، که در سدهٔ ششم ق. م. توسط فیثاغورس و در سدهٔ سوم ق.م. توسط اقلیدس در کتاب معروف «مقدمات» به جهان معرفی شد. ژان پل گتی، ثروتمندترین مرد آمریکایی در سال ۱۹۵۷ میلادی بود، و برای اولین بار اعلام کرد که «من ترجیح میدهم که از ۱٪ تلاش صد نفر استفاده کنم تا اینکه از ۱۰۰٪ تلاش خودم». این ایده که اهرم زدن نام دارد، امروزه پایهگذار فلسفهٔ بازاریابی شبکهای شده است.
تفاوت بازاریابی شبکه ای با شرکت های هرمی
فعالیت بازاریابی شبکه ای با فعالیت شرکتهای هرمی متفاوت است. به گفتهٔ کمیسیون تجارت فدرال آمریکا (FTC)، شرکت هرمی شرکتی است که به اعضایش حق کمیسیون میدهد تا افراد جدید را وارد کنند. شرکتهای هرمی محصولی را نمیفروشند و پولهای مشتریان را در یکجا جمع میکنند و با آن کاری انجام نمیدهند.
این شرکتها در اکثر کشورهای دنیا از جمله ایران غیرقانونی هستند؛ چون در ازای جذب افراد پول میدهند بطور اجتنابناپذیر فرو خواهند پاشید و وقتی هرم فروپاشی کند، بجز عدهای که در بالای هرم هستند همه دست خالی میمانند یا به عبارتی پول خود را میبازند. از نگاه FTC، کمپانیای که بیشتر به جذب بازاریاب میپردازد تا فروش محصول به مردم عادی، هرمی و غیرقانونی است.
تصورات نادرست از بازاریابی شبکهای
بازاریابی شبکه یک طرح هرمی غیر قانونی است.
تنها شخصی که در راس قرار دارد، ثروت بدست می آورد.
در نهایت اشباع صورت میگیرد.
بازاریابی شبکه ای در فروش و برند سازی مفید نیست.
هدف بازاریابی شبکهای، سو استفاده از مردم است.
بازاریابان شبکه ای یک فرقه هستند.
در بازاریابی شبکه ای مجبور به خرید ماهانه هستید.